Ubushinwa bwamaganye iperereza mpuzamahanga ku nkomoko ya Covid-19

Ubushinwa bwanze ubusabe bwuko hakorwa iperereza mpuzamahanga ryigenga ku nkomoko y’iki cyorezo cya coronavirus cyugarije isi muri iki gihe.

Chen Wen, umudiplomate w’Ubushinwa wo ku rwego rwo hejuru muri ambasade yabwo mu Bwongereza, yabwiye BBC ko ubwo busabe bushingiye ku mpamvu za politike.

Yongeyeho ko byarangaza Ubushinwa mu rugamba burimo bwo kurwanya iki cyorezo.

Amakuru ku nkomoko ya Covid-19 – indwara yo mu myanya y’ubuhumekero iterwa n’ubu bwoko bushya bwa coronavirus – n’uburyo yakwirakwiriye mu ntangiriro, ashobora gufasha ibihugu mu kuyirwanya.

Byibazwa ko iyi virusi yakomotse mu isoko ricuruza ibikomoka mu mazi ryo mu mujyi wa Wuhan mu Bushinwa mu mpera y’umwaka ushize.

Hagati aho, icyegeranyo cy’umuryango w’ubumwe bw’Uburayi (EU/UE) gishinja Ubushinwa gukwirakwiza amakuru ayobya ajyanye n’iki cyorezo.

Ikigo cya EU gikurikirana ibikorwa byo hanze (External Action Service) kivuga ko Uburusiya, n’Ubushinwa ku kigero gito, “byohereje amakuru ayobya” muri EU no mu bihugu bihana imbibi nayo.

Perezida Donald Trump wa Leta Zunze Ubumwe z’Amerika na we yakomeje kugenda yibasira Ubushinwa ku buryo bwitwaye kuri iki cyorezo.

Ndetse na leta ya Missouri – imwe mu zigize Amerika – igiye kurega mu nkiko leta y’Ubushinwa, iyishinja kuba ari nkaho ntacyo yakoze mu guhagarika ikwirakwira ry’iyi virusi.

Abahanga mu bumenyi bwa siyansi bagiye bamagana amakuru ahwihwisa ko ubu bwoko bushya bwa coronavirus bwakorewe mu kigo cy’ubushakashatsi (laboratoire) cyo mu mujyi wa Wuhan.

Bavuga ko nta gihamya ishingiye kuri siyansi ihari kugeza ubu ibyemeza.

Ni iki Ubushinwa buri kwanga?
Nta kanya karashira iki cyorezo cyadutse, habayeho ubusabe bwuko abapererezi mpuzamahanga bakwemererwa kujya mu Bushinwa ngo batahure ukuntu cyatangiye.

Ku wa kane w’iki cyumweru, Minisitiri w’intebe wa Australia Scott Morrison yavuze ko mu nama ngarukamwaka yo mu kwezi gutaha y’urugaga rw’isi rw’ubuzima, azaharanira ko habaho iperereza ku nkomoko y’iyi coronavirus.

Uru rwego (World Health Assembly) ni rwo rufata ibyemezo mu ishami ry’umuryango w’abibumbye ryita ku buzima (OMS/WHO). Australia ni kimwe mu bihugu bigize inama nkuru y’ubuyobozi bwarwo.

Uru rwego rwamaze kuvuga ko rufite gahunda yo kungurana ibitekerezo ku “masomo yigiwe” muri iki cyorezo mu nzego z’ubutabazi bwihuse.

Ariko Madamu Chen, wa mudiplomate w’Ubushinwa ukorera mu Bwongereza, yabwiye BBC ko igihugu cye kidashobora kwemera ko hakorwa iperereza mpuzamahanga.

Yagize ati: “Iperereza ryigenga rishingiye ku mpamvu za politike”.

“Turimo kurwanya iyi virusi muri iki gihe, ibikorwa byacu byose biri kwibanda ku kurwanya iyi virusi. Kuki havugwa ku kubikoraho iperereza? Ibi bizarangaza atari gusa [twebwe], ahubwo n’uburyo bw’amikoro buri gukoreshwa”.

“Iyi ni gahunda ishingiye kuri politike, ntekereza ko nta muntu n’umwe wabyemera… Nta n’umwe byagira icyo bimarira na gito”.

Madamu Chen yavuze ko hari ibihuha byinshi biri guhwihwiswa ku nkomoko ya coronavirus, ariko ko amakuru nkayo ayobya ateje ikibazo gikomeye.

Yavuze ko ayo makuru y’ibihuha ameze nka virusi ya politike mbi cyo kimwe na coronavirus ubwayo, niba ahubwo atanayirusha ubukana.

Umunyamakuru wa BBC Gordon Corera ukurikiranira hafi inkuru zivuga ku mutekano, avuga ko ibihugu by’i Burayi biri kwigengesera byirinda kurakaza Ubushinwa muri iki gihe gikomeye.

Ibi bihugu bicyenera cyane ibikoresho by’ingenzi bivuye mu Bushinwa byo gufasha mu guhangana na coronavirus.

Gusa muri Amerika ho, ikibazo cy’Ubushinwa gikomeje kugarukwaho n’abanyapolitike muri uyu mwaka uzabamo amatora ya perezida w’Amerika, hasabwa ko Ubushinwa bwotswa igitutu ngo bwemere ko hakorwa iperereza ku nkomoko ya coronavirus.

 

Src:BBC

Loading

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *