Amakuru

Muhabura: Umusozi w’Ubwiru n’Umucyo mu Mateka y’u Rwanda

Mu burengerazuba bw’u Rwanda, ku rubibi ruhuza u Rwanda na Uganda, hari umusozi wihariye wubatse amateka akomeye mu muco n’ubuzima bw’Abanyarwanda. Uwo ni Muhabura, umwe mu misozi ya Virunga ifite uburebure burenga metero 4,127, ari nawo wa kabiri muremure muri uruhererekane nyuma ya Karisimbi. Uretse kuba igihangange mu miterere, Muhabura ufite amateka akungahaye ku muco, ibimenyetso by’ubwiru ndetse n’uruhare rukomeye mu bukerarugendo bw’iki gihe.

Izina “Muhabura” rikomoka ku Kinyarwanda risobanura umucyo uyobora. Mu mateka y’Abanyarwanda, bivugwa ko kera ku gasongero k’umusozi haturukaga igicucu cyaka, cyabaga nk’urumuri rwerekana inzira mu gicuku cy’ijoro. Abashumba, abapfumu n’abanyamuhanda babifata nk’ikirango cy’ubuyobozi n’uburinzi, bituma uyu musozi uhabwa agaciro gakomeye.

Abakurambere bawufataga nk’ahantu h’umwuka n’ubwiru. Hari imigenzo ivuga ko Muhabura na Gahinga, umusozi uwegereye, bafatwa nk’abavandimwe kuko bahana imbibi kandi bagaragarizwaga mu nkomoko imwe y’ibihangange bya Virunga. Ku Muhabura hajyaga abakomeye gusenga cyangwa kwiyambaza imbaraga za Kirimbuzi, imbaraga z’ibyaduka n’imvura, ndetse n’abapfumu bemeza ko wahuzaga abantu n’imbaraga z’ikirere.

Ku gasongero k’umusozi, hari ikirunga cyapfuye cyubatsemo ikidendezi cy’amazi, gikikijwe n’ibimera byihariye by’imisozi miremire. Ni ahantu hifashishwa n’abashakashatsi n’abasura igihugu, kuko usanga hakikijwe n’ubwoko bw’inyoni butandukanye. Imisozi iwukikije ikungahaye ku biti n’ibimera ndangagaciro, kimwe n’inyamaswa ziba muri Pariki y’Ibirunga.

Uyu musozi kandi ni kimwe mu birango bikomeye by’ubukerarugendo bw’u Rwanda. Abasura Pariki y’Ibirunga bakunda kuzamuka Muhabura mu rugendo rw’amaguru (trekking), aho bageze ku gasongero bakareba u Rwanda n’u Buganda mu maso rimwe. Ni urugendo rugoye ariko rutanga ishusho idasanzwe ku ruhande rw’ibidukikije n’amateka.

Kuri ubu, Muhabura ntukiri gusa ishusho y’ubwiru bwa kera, ahubwo ni isoko y’ubumenyi, ubukerarugendo n’umuco. Uhuza amateka y’abakurambere n’ahazaza h’igihugu gishingiye ku kubungabunga ibidukikije n’iterambere. Ku banyarwanda, Muhabura ni ikimenyetso cy’uko amateka y’igihugu aturuka mu mizi y’imisozi yacyo, agahora abera urumuri ibisekuru byose.

By:Florence Uwamaliya 

Loading