Mali: Abaturage babarirwa mu bihumbi bahuriye i Bamako bishimira ihirikwa ry’ubutegetsi

Abantu babarirwa mu bihumbi baraye bigabije imihanda yo mu murwa mukuru Bamako wa Mali bishimira ihirikwa ku butegetsi rya Ibrahim Boubacar Keïta.

Abayoboye iyo ’coup d’État’, ku wa kabiri bataye muri yombi Bwana Keïta bamutegeka kwegura ku butegetsi – icyo amahanga yamaganye.

Ariko Bwana Keïta yari amaze igihe yamaganwa n’abaturage mu myigaragambyo na mbere yuko ahirikwa, ndetse benshi muri Mali barabyishimiye.

Abantu babarirwa mu bihumbi bateraniye mu gace k’i Bamako kitiriwe ubwigenge, bavuza za ’vuvuzela’, benshi bavuga ko ari “intsinzi” ku ihirikwa ry’uwo wari perezida.

Ibiro ntaramakuru AFP byasubiyemo amagambo ya Mariam Cissé, ushyigikiye abatavuga rumwe n’ubutegetsi, agira ati:

“Ibyishimo byandenze, twatsinze. Twaje hano gushimira abaturage bose ba Mali kuko ni intsinzi y’abaturage”.

Ousmane Diallo, wahoze ari umusirikare, yagize ati: “IBK [Ibrahim Boubacar Keïta] yatsinzwe. Abaturage batsinze”.

Ariko, yaburiye agira ati: “Ubu abasirikare ntibakwiye kuba batekereza ko bashobora kuguma ku butegetsi”.

Abategetsi b’ibihugu byo mu burengerazuba bw’Afurika basabye ko Bwana Keïta asubizwa ku butegetsi, ndetse umuryango w’abibumbye (ONU/UN) usaba ko abategetsi bafunzwe barekurwa.

Ariko abasirikare bayoboye ihirikwa rye bavuga ko bari kugirana ibiganiro n’amashyaka atavuga rumwe n’ubutegetsi ku gushyiraho perezida w’inzibacyuho, ushobora kuba ari umusivile cyangwa umusirikare.

Mu butayu bwo mu majyaruguru ya Mali hari imitwe myinshi y’intagondwa zigendera ku mahame akaze ya kisilamu, kandi hari ubwoba ko ishobora kungukira muri iri hirikwa ry’ubutegetsi, igafatirana iki gihe ikongera ibikorwa byo guhungabanya umutekano.

Iyo mitwe y’intagondwa yarabikoze mbere, ubwo igisirikare cyigaruriraga ubutegetsi mu mwaka wa 2012.

Abayoboye ihirikwa ry’ubutegetsi ku wa kabiri bizeje gukurikiza amasezerano mpuzamahanga ajyanye no kurwanya izo ntagondwa.

Abasirikare b’Ubufaransa, abo mu bihugu bimwe by’Afurika n’aba ONU bose hamwe babarirwa mu bihumbi, basanzwe bari muri Mali aho barwanya izo ntagondwa.

Bwana Keïta ari hehe?

Ubutumwa bwa ONU muri Mali buvuga ko itsinda ryabwo rishinzwe uburenganzira bwa muntu ryamusuye, ndetse n’abandi bategetsi bafunzwe n’abahiritse ubutegetsi muri iki cyumweru.

ONU ivuga ko bagifungiye mu kigo cya gisirikare cya Kati, kiri hanze y’umurwa mukuru Bamako, aho ihirikwa ry’ubutegetsi ryatangiriye.

Ariko ONU nta yandi makuru yatanze.

Igisirikare cya Mali kivuga ko babiri muri abo bafunze bamaze kurekurwa. Abo ni minisitiri w’imari ndetse n’uwari umunyamabanga wihariye w’uwo wahoze ari perezida. Cyongeyeho ko abandi 17 bagifunze.

Ni bande bayoboye ihirikwa ry’ubutegetsi?

Col Assimi Goita w’imyaka 37 y’amavuko, yitangaje ko ari we mukuru w’agatsiko gashya ka gisirikare kafashe ubutegetsi kiyise ko ari akanama kagamije umukiro wa rubanda, Comité National pour le Salut du Peuple (CNSP).

Col Goita yari umukuru w’abasirikare kabuhariwe (special forces) ba Mali. Mu 2015, yayoboye ibikorwa bya gisirikare byo kurwanya intagondwa zari zateye kuri hoteli ya Radisson Blu i Bamako.

Amakuru avuga ko yahawe amahugurwa ya gisirikare mu Bufaransa, mu Budage, na Leta Zunze Ubumwe z’Amerika. Ndetse yagiye mu butumwa bwa ONU bwo kubungabunga amahoro i Darfour muri Sudan.

Abandi bari mu bagize ako kanama ka gisirikare barimo Col Malick Diaw, ari na we visi perezida w’akanama CNSP. Harimo kandi na Col Ismaël Wagué, wungirije umugaba mukuru w’ingabo zirwanira mu kirere.

BBC

Loading

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *